Бугунги кунда иқтисодий ўсишни таъминлаш ва янги иш ўринларини яратиш учун давлатлар турли хил бизнесни қўллаб-қувватлаш дастурларини ишга туширмоқда. Ушбу дастурлар, айниқса, кичик ва ўрта бизнес (КЎБ) субъектлари учун катта аҳамиятга эга бўлиб, тадбиркорларга молиявий, юридик ва ахборот ёрдами кўрсатишга қаратилган. Бизнесни қўллаб-қувватлаш дастурлари орқали тадбиркорлар ўз фаолиятларини кенгайтириш, янги маҳсулот ёки хизматлар ишлаб чиқариш имкониятига эга бўладилар.
Давлат дастурлари фаолият кўрсатишдаги хатарларни камайтириш, бизнесга қўшимча манбаларни тақдим этиш ва барқарор ривожланиш учун шарт-шароитлар яратишга қаратилган. Уларнинг асосий мақсади тадбиркорларнинг рақобатбардошлигини ошириш, молиявий тежамкорликни таъминлаш ва янги бозорларга кириб бориш имкониятини яратишдан иборат. Бу дастурлар, айниқса, пандемия ва иқтисодий инқирозлар пайтида муҳим аҳамият касб этди.
Бироқ, кўпчилик тадбиркорлар ушбу дастурлардан тўлиқ фойдаланиш учун қандай қадамлар ташлаш кераклигини тўлиқ билмайдилар. Ушбу мақолада давлатнинг бизнесни қўллаб-қувватлаш дастурларидан фойдаланиш бўйича аниқ қўлланма тақдим этилади.
Давлат дастурларини қандай топиш мумкин? Тадбиркорлар давлат томонидан қўллаб-қувватлаш дастурлари ҳақида маълумот олиш учун турли манбаларга мурожаат қилишлари мумкин. Аввало, давлатнинг иқтисодий ривожланиш ёки инвестиция бўйича сайтлари, тадбиркорлик фаолиятини қўллаб-қувватлаш агентликлари ва молиявий ташкилотларнинг расмий веб-сайтлари катта аҳамиятга эга. Шунингдек, бизнес марказларида ва маҳаллий тадбиркорлик уюшмалари орқали ҳам маълумот олиш мумкин.
Дастурларни топишда Интернет платформалари, давлат портали ва электрон ҳукумат хизматларидан фойдаланиш ҳам самарали йўллардан биридир. Булар орқали давлат томонидан тақдим этилаётган барча ёрдам турлари, қарз ва грантлар ҳақида аниқ ва тўлиқ маълумотларни олиш мумкин. Шунингдек, бизнес ривожлантиришга қаратилган қонун ҳужжатлари ва нормативлар ҳақида янгиликлардан хабардор бўлиш ҳам муҳим.
Ҳар бир дастурнинг талаб ва шартлари турлича бўлиши мумкин. Шундай экан, уларни диққат билан ўрганиб чиқиш ва ўзига мос келадиган дастурни танлаш тавсия этилади. Бу эса тадбиркорга молиявий ва бошқа ёрдамлардан самарали фойдаланишга имкон яратади.
Давлат грантларини олиш учун қандай қадамлар ташлаш керак? Грант олиш учун, аввало, тадбиркорнинг бизнес режаси пухта ва аниқ бўлиши керак. Давлат томонидан бериладиган грантлар бизнеснинг ўзига хослиги, инновацион ечимлар ва маҳаллий иқтисодиётга қўшаётган ҳиссасига қараб ажратилади. Шу сабабли, бизнес режада барча харажатлар, ривожланиш йўналишлари ва мақсадлар аниқ кўрсатилиши зарур.
Тадбиркорлар грант олиш учун махсус анкеталарни тўлдириб, зарур ҳужжатларни давлат идораларига топширишлари керак. Бу жараёнда юридик маслаҳатчилар ёрдамида ҳужжатларни тўғри ва тўлиқ тўлдириш муҳим. Кўпинча грантлар учун танлов асосида ғолиблар аниқланади, шунинг учун ҳам бизнес режа аниқ ва ишончли бўлиши лозим.
Грант топшириш жараёнида белгиланган муддатларга риоя қилиш ҳам муҳим аҳамиятга эга. Чунки айрим дастурлар учун ҳужжатларни топшириш вақти чекланган бўлиши мумкин.
Қарзлар ва субсидиялардан қандай фойдаланиш мумкин? Давлат томонидан тадбиркорларга тақдим этиладиган молиявий ёрдамлар фақат грантлар билан чекланиб қолмайди. Уларнинг яна бир тури – субсидиялар ва имтиёзли қарзлардир. Бундай молиявий ёрдамлар бизнеснинг жадал ривожланиши, айниқса, янги ишлаб чиқариш объектлари қурилиши ёки бизнесни кенгайтириш учун катта аҳамиятга эга.
Имтиёзли қарзлар, одатда, бозордаги стандарт қарзлардан кам фоиз ставкалари ёки узоқ муддатли тўлов шартлари билан фарқ қилади. Бу тадбиркорларга ўз маблағларини тежаш ва молиявий фаолиятларини барқарорлаштириш имкониятини беради. Субсидиялар эса асосан технологик модернизация, экспортга мўлжалланган маҳсулотлар ишлаб чиқариш каби устувор йўналишларда фаолият юритувчи бизнесларга тақдим этилади.
Қарз олиш учун ҳам тадбиркорлар бизнес режа ва молиявий ҳисоботларни тайёрлаши зарур. Банклар ва молиявий институтлар қарз олиш жараёнида бизнеснинг барқарорлигини ва молиявий ҳолатини синчковлик билан ўрганишади.
Интересные факты по теме:
- Давлат томонидан кичик ва ўрта бизнесни қўллаб-қувватлаш дастурлари кўплаб ривожланган давлатларда иқтисодий ўсишни таъминлашда муҳим омил бўлган.
- Баъзи давлатлар бизнесни қўллаб-қувватлаш учун махсус платформалар яратган бўлиб, тадбиркорлар интернет орқали дастурларга ариза топшира оладилар.
- Грантлар тадбиркорлар учун қайтарилмайдиган маблағ ҳисобланади, шунинг учун улар фаолиятнинг янги йўналишларини ривожлантириш учун самарали ҳисобланади.
- Технологик инновацияларни қўллаб-қувватлаш дастурлари орқали бизнеслар рақобатбардошлигини оширишлари мумкин.
- Давлат дастурларидан фойдаланиш учун катта сарф-харажатлар талаб этилмайди, асосий эътибор яхши ишлаб чиқилган бизнес режага қаратилади.
