Палов Ўзбекистон ошхонасининг асосий таомларидан бири ҳисобланади. Унинг тарихи минг йилликларга бориб тақалади ва ҳар бир ҳудудда паловни тайёрлашнинг ўзига хос усуллари мавжуд. Аслида, палов кўп миллатларнинг таомлари орасида топилган бўлса-да, унинг ўзбекча талқини дунёда энг мазали ва машҳур таомлардан бири сифатида тан олинади. Уни байрамлар, тўйлар ва махсус тадбирларда алоҳида тайёрлаб, меҳмонларга тортилади.
Палов тайёрлаш жараёни ўзига хос анъаналар билан бойитилган. Унинг асосий ингредиентлари — гўшт, сабзи, пиёз, гуруч ва тўйиб мазали таъм берувчи зираворлар. Ҳар бир ҳудудда паловни турли усуллар билан пиширишади, масалан, Самарқанддаги палов юпқалиги ва юмшоқлиги билан ажралиб туради, Тошкентдаги эса ўзининг бой таъми ва қалинлиги билан машҳур.
Энг машҳур палов тайёрланадиган жойлар
Ўзбекистон бўйлаб саёҳат қилганда, ҳар бир шаҳарда ўзининг машҳур палов марказлари борлигини кўриш мумкин. Масалан, Тошкентдаги “Центральный Плов” ресторани катта ҳажмда тайёрланадиган палови билан танилган. Бошқа бир машҳур палов тайёрловчи жой Самарқанддаги “Плов Центр” бўлиб, бу ерда паловнинг ҳар хил турларини татиб кўриш мумкин.
Хива шаҳри ҳам ўзининг махсус палови билан машҳур. Хивадаги палов ўзининг анъанавий услуби ва бой таъмлари билан ўзгача. Шунингдек, Бухорода ҳам анъанавий палов тайёрланади, бу ерда таомларга мўл-кўллик ва меҳмоннавозлик билан ёндашилади.
Сомса: мазали узбек таоми
Сомса — бу Ўзбекистонда машҳур бўлган яна бир анъанавий таомдир. Сомсани тайёрлаш учун турли хил маҳсулотлар қўлланилади, аммо энг асосийси унинг ичини гўшт, пиёз ва зираворлар билан тўлдириш. Сомса одатда тандирада пиширилади ва унинг таяниши ва тўйимлилиги билан ажралиб туради.
Ҳар бир ҳудудда сомсани тайёрлашнинг ўзига хослиги мавжуд. Масалан, Тошкент сомсаси ўзига хос бир турдаги қалин ва қовурилган тўлдирма билан ажралиб туради, Бухорода эса сомсалар юпқа ва юмшоқ бўлиб, юракларга тўйимлилик беради. Ушбу таом турли саёҳатчилар ва маҳаллий аҳоли орасида ҳам машҳурдир.
Қаерда сомсани татиб кўриш мумкин?
Сомса тайёрлаш борасида ҳам ҳар бир ҳудудда ўзининг машҳур жойлари мавжуд. Тошкентдаги “Сомса Мастер” номи билан танилган дўконларда сомсанинг ҳар хил турлари мавжуд. Бу ерда сиз янги пиширилган сомсаларни танлаб, уларнинг мазали таъмидан баҳраманд бўлишингиз мумкин.
Бухоро ва Хоразм вилоятларида сомса тандирада пиширилиб, анъанавий услубда тайёрланади. Айниқса, Хоразмдаги сомса ўзининг тандирадан чиққандан кейинги хошига ва лаззати билан машҳур. Сомсалар Тошкент ва Самарқанд каби катта шаҳарлардан тортиб, кичик қишлоқларида ҳам маҳаллий ошпазлар томонидан катта меҳр билан тайёрланади.
Қизиқарли фактлар
- Палованинг 200 дан ортиқ тури бор ва уларнинг ҳар бири ўзбек ошпазлари томонидан турлича тайёрланади.
- Ўзбекистондаги энг катта палов 8 тонналик дегирменда тайёрланиб, уни 25 000 киши бир вақтда татиб кўрган.
- Самарқанд ва Тошкентда ҳар йили палов фестиваллари ўтказилади, бу ерда энг яхши ошпазлар ўзларининг маҳоратларини кўрсатади.
- Сомсани тандирада пишириш анъанаси асрлар давомида сақланиб қолган ва ҳозиргача тандиралар энг яхши сомса тайёрлаш воситасидир.
- Паловани таом сифатида айниқса тўйлар ва йирик тадбирларда хизмат қилиш анъанаси бор.
