Узбекистоннинг иссиқ иқлимида соғлом ва тўғри овқатланиш нафақат организимнинг тўғри ишлаши учун, балки ўзингизни енгил ва энергияга тўла ҳис қилишингиз учун ҳам муҳимдир. Бундай иқлимда тананинг сув ва витаминларга бўлган эҳтиёжи ошиб боради, шунинг учун тўғри овқатланишга алоҳида эътибор бериш керак. Қуйида бундай иқлимда соғлом қолишга ёрдам берадиган асосий маслаҳатларни келтирамиз.
1. Етарли миқдорда сув ичинг
Иссиқ иқлимда организмда сув йўқотиш ҳаддан ташқари тез содир бўлади. Шу сабабли, ҳар куни камида 2-3 литр сув истеъмол қилишга ҳаракат қилинг. Сув организимни совитишда ва тана ҳароратини назорат қилишда муҳим аҳамиятга эга.
2. Енгил овқатларни танланг
Юқори ҳароратда оғир ва ёғли овқатлар организимга оғирлик қилади ва ҳазм қилишни қийинлаштиради. Шунинг учун кўпроқ енгил ва ҳазм қилиши осон овқатларга, масалан, салатлар, кўкатлар, ёғсиз гўшт ва сабзавотларга устуворлик беринг.
3. Мева-сабзавотларни кўпроқ истеъмол қилинг
Мева ва сабзавотлар тана учун зарур бўлган витаминлар ва минералларга бой. Улар терини қуёш нуридан ҳимоя қилишда ҳам ёрдам беради. Масалан, тарвуз ва ковун каби сувли мевалар сувсизланишни олдини олади.
4. Қайта ишланган овқатлардан қочинг
Қайта ишланган озиқ-овқат маҳсулотлари кўпинча туз ва консервантларга бой бўлади, бу эса танада сув йўқотилишини тезлаштиради. Табиий овқатларга – мева, сабзавот ва жўхори каби маҳсулотларга кўпроқ урғу беринг.
5. Овқатланишни тез-тез, аммо оз-оз қилиб амалга оширинг
Юқори ҳароратда ортиқча овқат ейиш қийин ва хавфли бўлиши мумкин. Шунинг учун овқатни куни давомида оз-оздан ва тез-тез ейиш тўғри бўлади. Бу ҳазм қилиш тизимини енгиллаштиради ва танадаги энергияни сақлашга ёрдам беради.
6. Тузли ва заҳарли ичимликлардан эҳтиёт бўлинг
Тузли ва кўп газли ичимликлар сувсизланишга сабаб бўлиши мумкин. Улар танадан сувни чиқариб ташлайди, шунинг учун бундай ичимликлардан қочиш керак. Бунинг ўрнига табиий шарбатлар ва оддий сувни афзал кўринг.
7. Электролитларни тиклаш учун махсус ичимликлар
Иссиқда кўп терлаш билан организм электролитлар йўқотади. Буни тиклаш учун электролитлар билан бойитилган махсус ичимликлардан фойдаланиш мумкин. Уларни ўзингиз ҳам оддий сувга лимон ёки қўшиш орқали тайёрлаш мумкин.
8. Соғлом ёғларга устуворлик беринг
Иссиқ иқлимда ёғсизланишдан қочиш учун соғлом ёғларни истеъмол қилиш муҳим. Осимлик ёғлари, авокадо, ёнғоқлар ва мойли балиқлар каби маҳсулотлар танадаги соғлом ёғлар баланси учун кераклидир.
9. Овқатни совутилган ҳолда истеъмол қилинг
Иссиқда овқатларни совуқ ҳолда истеъмол қилиш кўп жиҳатдан фойдали. Совуқ овқатлар ҳазм қилишни енгиллаштиради ва тана ҳароратини пасайтиради. Масалан, салатлар ва совуқ шўрвалар бунга яхши намунадир.
10. Тартибли овқатланинг
Овқатланиш режимини сақлаш иссиқ иқлимда янада аҳамиятли бўлади. Куннинг иссиқ пайтларида оғир овқатларни ейишдан сақланинг ва кечки пайтларга енгилроқ овқатларни қолдиринг. Бу сизга энергияни тўғри тақсимлашга ёрдам беради.
Узбекистоннинг иссиқ иқлим шароитида тўғри овқатланиш нафақат соғлиқни сақлашда, балки ҳаёт сифатига ижобий таъсир кўрсатишда ҳам муҳимдир. Сувсизланишнинг олдини олиш, енгил ва фойдали озиқ-овқатларни танлаш, овқатни тартибли истеъмол қилиш орқали ўзингизни енгил ва фаол ҳис қилишингиз мумкин. Бу маслаҳатларни амалда қўллаш сизга узоқ муддатли соғлиқ ва энергия тақдим этади.
