Soʻnggi yillarda Oʻzbekiston iqtisodiyotida texnologiyalar va innovatsiyalar asosida rivojlanayotgan yangi startaplar katta eʼtiborni jalb qilmoqda. Raqamli iqtisodiyotning jadal rivojlanishi, texnologiyalar va onlayn xizmatlarning ommalashuvi mamlakatda yangi biznes modellarini kashf etish uchun qulay imkoniyatlar yaratdi. Ushbu jarayon, ayniqsa, yosh tadbirkorlar orasida juda katta qiziqish uygʻotmoqda, chunki ular uchun innovatsion gʻoyalarini hayotga tatbiq etishning yangi imkoniyatlari ochilmoqda.
Bundan tashqari, Oʻzbekiston hukumati texnologiyalar va innovatsiyalarni qoʻllab-quvvatlash uchun turli dasturlar va grantlar orqali tadbirkorlarni ragʻbatlantirmoqda. Innovatsion rivojlanish dasturlari, davlat va xususiy sektor hamkorligi Oʻzbekistondagi startaplar ekotizimini mustahkamlashga xizmat qilmoqda. Bu esa mamlakat iqtisodiyotini diversifikatsiyalash va texnologik raqobatbardoshlikni oshirishga yordam beradi.
Shu bilan birga, yoshlar orasida tadbirkorlik madaniyatini shakllantirish uchun taʼlim va trening dasturlari ham keng ommalashmoqda. Universitetlar va tadbirkorlik markazlari startap gʻoyalarini rivojlantirish uchun platformalar taklif qilmoqda, bu esa yoshlarga innovatsion fikrlashni o‘rgatish va texnologiyalardan samarali foydalanishni taʼminlamoqda.
Startaplar uchun davlat qoʻllab-quvvatlash dasturlari
Oʻzbekiston hukumati startaplar rivojlanishini ragʻbatlantirish maqsadida bir nechta davlat dasturlarini yoʻlga qoʻygan. Ulardan biri – Innovatsion rivojlanish vazirligi tomonidan taklif etilgan «Startap boʻyicha milliy strategiya» boʻlib, u yangi texnologiyalar va innovatsion loyihalarni amalga oshirish uchun grantlar va moliyalashtirish imkoniyatlarini taqdim etadi. Ushbu strategiya doirasida davlat va xususiy sektor oʻrtasida hamkorlik yoʻlga qoʻyilib, texnologik loyihalarga sarmoya kiritish taklif etilmoqda.
Shuningdek, davlat tomonidan tashkil etilgan texnoparklar va inkubatsiya markazlari startaplarni qoʻllab-quvvatlashda muhim rol oʻynamoqda. Bu markazlar tadbirkorlar uchun kerakli infratuzilma, bilim va tajriba almashish imkoniyatini taʼminlaydi. Texnoparklarda faoliyat yurituvchi startaplar nafaqat moliyaviy qoʻllab-quvvatlashga ega, balki yangi bozorlarga kirish va global raqobatda oʻz oʻrnini topish imkoniyatiga ham ega boʻladi.
Bundan tashqari, «Startap O‘zbekiston» kabi platformalar yangi tadbirkorlarni birlashtirib, ularning innovatsion g‘oyalari va loyihalarini rivojlantirishda katta yordam bermoqda. Ushbu platformalar orqali yosh tadbirkorlar investorlarga o‘z g‘oyalarini taqdim etish, turli tanlovlar va grant dasturlarida ishtirok etish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
Bozor imkoniyatlari va raqobat muhitining rivojlanishi
Oʻzbekistonda startaplar uchun bozor imkoniyatlari tobora kengaymoqda. Raqamli xizmatlar, fintech, elektron tijorat, qishloq xoʻjaligi texnologiyalari va taʼlim sohalarida innovatsiyalar yetakchi yoʻnalishlarga aylanib bormoqda. Yurtimizda internetning keng ommalashuvi va texnologik infratuzilmaning rivojlanishi bozor talabini oshirib, startaplar uchun yangi imkoniyatlar yaratmoqda.
Bozor raqobati esa startaplar uchun qoʻshimcha rivojlanish imkoniyatlari taqdim etadi. Mahalliy va xalqaro kompaniyalar orasida hamkorlik va raqobat jarayoni texnologiyalar va xizmatlar sifatini oshiradi. Raqobat muhiti startaplarni o‘z innovatsiyalarini doimiy ravishda yangilab turishga, yangi texnologiyalarni sinab koʻrishga undaydi. Bu esa startaplarning bozorda muvaffaqiyatli faoliyat yuritishiga imkon beradi.
Shuningdek, xorijiy investorlar tomonidan Oʻzbekiston startaplariga qiziqish ortib bormoqda. Xalqaro moliyaviy institutlar va venchur jamgʻarmalar mamlakatdagi innovatsion loyihalarni qoʻllab-quvvatlashda ishtirok etmoqda. Bu esa startaplar uchun xorijiy bozorga chiqish va global o‘sishga yo‘l ochib beradi.
Qiziqarli faktlar:
- Oʻzbekistonda 2020 yildan beri «Innovatsion rivojlanish» dasturi doirasida 50 dan ortiq startap loyihalari amalga oshirildi.
- «IT-Park» texnoparki Toshkentda 2019 yilda ochilib, startaplar uchun keng imkoniyatlar yaratib berdi.
- Oʻzbekistonda Fintech va elektron tijorat sohasidagi startaplar 2023 yilda 20% o‘sishga erishdi.
- 2022 yilda Oʻzbekistondagi eng muvaffaqiyatli startaplardan biri boʻlgan Payme xizmati 5 million foydalanuvchiga ega boʻldi.
- Oʻzbekiston hukumati 2025 yilgacha innovatsion startaplar uchun 1 milliard dollarlik sarmoya kiritishni rejalashtirmoqda.
